Girişimciler İçin İş Modeli Kanvası
İş modeli kanvası, girişimcilerin belirlediği iş modelinin tanımlanmasına ve sistematik hale getirilmesine yardımcı olur. Alex Osterwalder tarafından yaratılan bu kanvas, hedeflerin net bir şekilde görülebilmesi için girişimciler tarafından sıklıkla tercih ediliyor. İş modeli kanvasının belki de en büyük avantajlarından biri zamanla değişen koşullara ve fikirlere göre güncellenebilmesi. İş modelinin ne olduğu ve kanvas hazırlanırken dikkat edilmesi gerekenleri inceledik.
İş Modeli Nedir?
Girişimciler artık buldukları orijinal iş fikirlerini hayata geçirirken acele etmiyor. Bir şirket ya da firma kurulurken öncelikle iş modelinin belirlenmesi gerek. Modeller, girişimcilerin ürün ya da hizmetlerinin üretimi, hedef kitleye ulaşması ve bu kitleden alınan geri dönüşler şeklinde tanımlanır. Uzun ve kısa vadeli planlar çerçevesinde belirlenen iş modeli zamanla geliştirilebilen bir yapıdadır.
Girişimcilerin belirledikleri iş modelini oluşturan 4 öge bulunur: müşteri, sunulan ürün ya da hizmet, kaynaklar ve faaliyetler. Bu süreç, müşterilerin talep ettiği bir ürünün işletme tarafından sunulması ve kar etme üzerine kuruludur. Bir işletmenin iş modelinin geliştirilmesi için bu ögeler üzerinde zamanla çeşitli değişiklikler yapmak mümkün. Bu 4 katmanın açık bir şekilde belirlenmesi, işletmelerin gelişmesine yardımcı olur.
İş Modeli Kanvası Bölümleri Nelerdir?
İş modeli kanvası tek şablonda bulunan 9 bölümden oluşur. Bu bölümlerin amacı, girişimcilerin bütüncül bir gözle işleri için belirledikleri modeli görmelerini sağlamaktır. Tek şablon olması ise özellikle zamanın verimli kullanılmasını da sağlar. Kanvaslar, hem yeni kurulacak olan bir işletme için hem de halihazırda varlığını sürdüren kurumlar için gereklidir. İş modeli kanvasında bulunan bölümlere bakalım:
Müşteri Segmentleri
İş modeli kanvasının en önemli bölümlerinden biri olan müşteri segmentleri ile hedef kitlenin doğru bir şekilde analiz edilmesi mümkün. Büyük ya da küçük ölçekli farklı müşteri grupları arasından sizin hitap ettiğiniz kitleye karar vermeniz gerek. Böylece, hedeflediğiniz spesifik kitle için ürün ya da hizmetlerinizi daha kolay iyileştirebilirsiniz.
Değerler
Sunulan ürün ya da hizmetlerin özellikleri ve hangi amaçlarla oluşturuldukları iş modeli kanvasının bu bölümünde belirlenir. Hedef kitlenin ihtiyaç ve talepleri doğrultusunda üretilen değerlerin getirdiği yenilikler açıklanır.
Kanallar
Ürün ya da hizmetinizin hedef kitlenize en uygun şekilde pazarlanması gerek. Bu noktada, müşterilere hangi kanallarla ulaşılacağı belirlenmelidir. Sosyal medya, dijital reklamlar, mesajlar gibi kanallarla müşterilere ulaşmak mümkün.
Müşteri İlişkileri
Girişimcilerin, hedef kitleleri ile kurduğu ilişkiyi ifade eder. Sunulan değerlerin müşteriler tarafından değerlendirilmesi hizmetin iyileştirilmesine de yardımcı olur. Müşteri hizmetleri ve sosyal medya desteği ile otomatik ya da kişiye özel yardım sağlayabilirsiniz.
Temel Kaynaklar
Girişiminizle ilgili ne kadar kaynak kullanıyorsanız hepsini burada belirtebilirsiniz. Maddi kaynaklar, personel hatta aldığınız eğitim bile bu kaynaklar arasına girer.
Temel Ortaklık
Girişimcilerin, birlikte iş yapacakları ortaklarını belirlemeleri gerekir. Özellikle üretim aşamasında ortaklık kuracağınız tedarikçiler büyük öneme sahip. Bununla birlikte, ileride alınacak riskleri azaltmak amacıyla diğer işletmelerle de ortak olunabilir.
Temel Faaliyetler
Bu faaliyetler, girişimcilerin belirledikleri iş modeline göre değişir. Sunulacak ürün ya da hizmetin oluşturulması, pazarların ve kaynakların belirlenmesi en önemli eylemlerden bazılarıdır.
Gelir Kaynakları
Hedef kitlenizin, sunduğunuz ürün ya da hizmetlere ne kadar ve nasıl ödeme yapacağını bu bölümde belirleyebilirsiniz. Direkt olarak satıştan kar edebileceğiniz gibi üyelikler ve reklamlarla da gelir elde etmek mümkün.
Maliyetler
Değerlerin üretim ve dağıtma süreçlerinde ne kadar harcanacağını iş modeli kanvasının bu bölümünde belirtebilirsiniz. Aylık giderler ve ekonomik kaynakların belirlenmesi de büyük önem taşır.